Çocuklarda alt ıslatma (enürezis) çocuğun yaşına ve gelişim durumuna göre beklenen mesane kontrolünün henüz gelişmemiş olması ile ilişkili bir durumdur. Gündüz, gece ya da süreğen şekilde olabilir. Çocukluk çağında oldukça sık görülür. Çocuğun ve ailenin ilişkilerini ve yaşamını olumsuz etkiler. Yaşla beraber görülme sıklığı azalır.
İçindekiler
Ne Zaman Enürezis Tanısı Düşünülür?
Bu tanının konulabilmesi için çocuğun öncelikle beş yaşını doldurmuş olması ve idrar kaçırmanın başka bir madde ya da hastalığa bağlı olmaması ön koşuldur. Ayrıca bu durumun belli bir sıklıkta tekrarlayarak çocuğun günlük hayatını etkiliyor olması gerekir.
Enürezis Nedenleri Nelerdir?
- Genetik nedenler: Birinci derece akrabalarda alt ıslatma öyküsü bulunması riski belirgin derecede artırmaktadır.
- Psikososyal faktörler: Stres, zorlu yaşam olayları, travmatik yaşantılar, ölüm, boşanma gibi aile düzeninde değişiklik yaratan faktörler, tuvalet korkusu, uygun olmayan şekilde verilen tuvalet eğitimi, okulda yaşanan akran ilişki sorunları ya da başarısızlıklar idrar kaçırma yakınması ile ilişkili olabilir. Kardeş doğumu, ebeveynden ayrı kalma, hastane yatışı ve hastalıklar gibi durumlar çocuklarda idrar kaçırmaya neden olabilir.Ek olarak bazı psikiyatrik bozukluklarla birlikte görülme sıklığı artar.
- Hormonal nedenler: özellikle gece idrar üretiminde artışa neden olarak etkili olabilir.
- Mesanenin işlevsel sorunları (disfonksiyonu)
- Yüksek uyarılma eşiği: bazı çocukların daha derin uyuduğu ve bu nedenle uyku sırasında mesaneleri dolduğunda uyanamayarak idrar kaçırma sorunu yaşadıkları ile ilgili görüşler mevcuttur.
- Gelişimsel gecikme: bazı çocuklar gelişimlerinin bir parçası olarak idrar kaçırma sorunlarını daha sık yaşayabilirler.
- Fiziksel faktörler: Kabızlık, idrar yolu enfeksiyonu, idrar yollarının tıkanmasına neden olan durumlarda idrar kaçırma yakınmasına neden olabilir.
Enürezis Tanısı Nasıl Konulur?
Çocuk ve ailesi ile yapılan kapsamlı görüşmeler, bilgi alma, belirtilerin ayrıntılı olarak ele alınması, nedenlere yönelik gerekli tetkiklerin tamamlanmasının ardından tanı konulur.
Enürezis Tedavisinde Neler Yapılır?
Öncelikle tedavi yaklaşımlarının uygulanması için çocuğun beş yaş üzerinde olması gereklidir. Altta yatan bir fiziksel veya hormonal neden varsa mutlaka öncelikli olarak tedavi edilir.
Tedavide çocuk ve ailenin ayrıntılı bilgilendirilmesi ve tedavi sürecine katılımının sağlanması çok önemlidir. Çocuğun yakınması ile ilgili rahatça kendini ifade edebileceği bir ortam sağlanmalıdır. Tedavi sırasında çocuk psikiyatristi aileye ve çocuğa çeşitli önerilerde bulunur. Bunlar arasında sıvı tüketiminin daha çok gündüz olacak şekilde düzenlenmesi, tablo ile ıslak ve kuru kalkılan günlerle ilgili kayıt tutulması, bu süreçte çocuğun da sürece etkin olarak katılmasının sağlanması, davranışçı öneriler, ailenin tutumu, yapılmaması gerekenler yer alır. Gerekli olan durumlarda alarm tedavisi ya da ilaç tedavisi gibi yöntemler de tedaviye eklenebilir.
Çocuklarda alt ıslatma (enürezis) yakınması aile ve çocuğun yaşamını olumsuz etkileyen ancak doğru yaklaşım ve takip ile tedavi edilebilen bir durumdur. Profesyonel destek ve uygun tedavi ile erken tedavi edilmesi durumunda çocukların sağlıklı bir şekilde gelişmesi ve ciddi işlev kaybının önlenmesi mümkündür.
